پژوهشهای انجام گرفته و حتی تجربه ثابت کرده شیوهٔ یادگیری و آموزش در دورههای سنی متفاوت است؛ یادگیری در دورهٔ سنی کودکی تا ١١، ١٢سالگی، بیشتر جنبه حسی دارد تا انتزاعی؛ حسی است یعنی باید ببیند، تجربه و حس کند تا یاد بگیرد؛ و انتزاعی نیست، یعنی قدرت تجزیه و تحلیل عقلی عمیق را ندارد و لذا اگر بخواهیم یک موردی را با توضیح به او انتقال دهیم به احتمال زیاد یاد نگیرد و یا درصد خیلی کمی را فرا بگیرد؛ مثلا: اگر بخواهیم برای این دورهٔ سنی، لزوم شرکت در هیئت و عزاداریها و مناسبات فرهنگی را با توضیح و به صورت انتزاعی انتقال دهیم به احتمال زیاد، بله بگویند اما یاد نگیرند؛ اما اگر والدین، فرزندشان را در مراسمات عزاداری همراه خود ببرند تا فرزند ببیند و تجربه کند قطعا یاد میگیرد.
و یا اگر بخواهیم مثال دیگر بزنیم: تصور کنید برای فرزندتان از رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی میگویید و توضیح میدهید؛ مثلا میگویید وقتی چراغ قرمز است باید اتومبیل را نگه داریم و وقتی سبز شد اجازهٔ حرکت داریم، به حرفتان گوش میکند اما زود فراموش میکند؛ اما اگر همین توقف در چراغ قرمز و حرکت در چراغ سبز را به صورت عملی به فرزندتان نشان دهید به احتمال خیلی زیاد یاد میگیرد.
با توجه به مناسبت ماه محرم الحرام میخواهم این نکته را بُلد کنم که کودکان را در مراسم عزاداری همپای خودتان همراه کنید تا حضور در هیئت را حس و تجربه کنند تا در نتیجه، توانایی فهم و نحوهٔ شرکت در عزاداریها را یاد بگیرند.
لازم است آنها را در بخشهای مختلف عزاداری مانند پذیرایی یا نصب پرچم و... مشارکت دهید؛ چرا که این کارهای به ظاهر کوچک به ما کمک میکند بتوانیم به بچههایمان تعظیم شعائر و تجربه دین را آموزش دهیم.
در برخی مواقع والدین شکایت از عدم شکلگیری هویت دینی نوجوانشان دارند که ریشهٔ آن را باید در حسی بودن و تجربه کردن مناسبات دینی در ایام کودکی جستجو کرد.
تجربهٔ دینی مقدمه بر هویت دینی است و کودکان معمولاً آن چیزی را که تجربه میکنند بیشتر در زندگی مورد استفاده قرار میدهند.
سجاد شهبازی